Projekt najlepszego słonecznego dehydratora żywności

01-10-2020

Tłumaczenie artykułu Best-Ever Solar Food Dehydrator Plans.


Prawie dwie dekady specjalistycznych testów i eksperymentów poświęcono na opracowanie planów słonecznej suszarki do żywności. Powstała suszarka do żywności jest nie tylko wydajna i nie wymagająca zasilania, jak również bardzo opłacalna dla każdego, kto chce wysuszyć duże ilości żywności w domowych warunkach.

Czerwiec / lipiec 2014

Autor: Dennis Scanlin

Dennis Scanlin ze słonecznym dehydratorem żywności

Przez prawie 20 lat kierowałem zespołami badawczymi jako założyciel i koordynator programu Appropriate Technology [Nie znalazłem odpowiedniego tłumaczenia. Upraszczając chodzi o technologię, która jest tania, łatwo dostępna w niezaawansowanych technologicznie warunkach] na Appallachijskim Uniwersytecie Stanowym (ang. Appalachian State University). Przeprowadziliśmy wiele oryginalnych eksperymentów, aby opracować projekt prawdopodobnie najlepszej suszarki do żywności, jaką znajdziesz. Tak, ta suszarka jest dużych rozmiarów około 1,8 metra (6 stóp) wysokości i 2,1 metra (7 stóp) długości, ale jest na kółkach, dzięki czemu łatwo się nią porusza, można wysuszyć sporą ilość jedzenia w krótkim czasie oraz jest konieczna do życia w miejscu bez podłączenia do sieci elektrycznej. Jeśli masz duży ogród lub kupujesz większą ilość jedzenia naraz, ten słoneczny dehydrator pomoże nadążyć z konserwacją żywności przez całe lato i jesienią. Jeśli żyjesz w pochmurnym lub wilgotnym rejonie możesz dodać żarówkę, aby jej ciepło zwiększyło wydajność działania dehydratora. Każdy, kto posiada podstawowe umiejętności pracy z drewnem, może sprostać budowie tej suszarni. Tutaj znajdziesz pełną listę materiałów i narzędzi oraz instrukcje krok po kroku.

Jak to działa?

Suszenie to doskonały sposób na konserwację żywności, ale wystawienie owoców i warzyw na bezpośrednie działanie światła może spowodować utratę witamin. Ta konstrukcja opiera się na wykorzystaniu pośredniej energii słonecznej, co oznacza, że suszone jedzenie nie jest wystawiane na słońce, ale na powietrze ogrzewane energią słoneczną. Nasza suszarka wykorzystuje naturalny proces wznoszenia gorącego powietrza, aby pracować wydajnie bez wentylatorów elektrycznych.

Schemat suszarni słonecznej

Jak widać na szczegółowym rysunku, konstrukcja zawiera długą, ukośnie ułożoną, drewnianą skrzynię pokrytą przezroczystym plastikowym przeszkleniem z wlotem powietrza na dolnym końcu. Wnętrze skrzyni zawiera ukośnie zamocowane warstwy czarnej metalowej siatki. Pionowa komora suszenia na górze ma tylne drzwi umożliwiające dostęp do tac z suszoną żywnością.

Promieniowanie słoneczne przechodzi przez górną część skrzyni kolektora do ekranów absorbera, które zatrzymują ciepło. Powietrze wchodzące przez wlot jest podgrzewane, gdy przechodzi przez siatkę absorbera, a następnie przepływa do komory suszącej. Tam ogrzane powietrze wyciąga wilgoć z jedzenia, po czym wychodzi przez otwory wentylacyjne tuż pod daszkiem. Podnoszące się ciepłe powietrze wytwarza podciśnienie na dnie skrzyni kolektora, która zasysa więcej powietrza zewnętrznego, aby zastąpić powietrze, które opuściło górny wylot powietrza. Powietrze będzie nadal się nagrzewać i unosić, przechodząc przez pojemnik kolektora do komory suszenia, dopóki świeci słońce lub suszarka ma dostęp do innego źródła ciepła.

Komora susząca mieści 11 tac, na których mieści się do 4,5 kg (10 funtów) cienko pokrojonej żywności - około 35 do 40 średnich jabłek. Może wysuszyć tę ilość jedzenia w dwa słoneczne dni lub około połowy tej ilości jedzenia w jeden słoneczny dzień ze względu na lepszy przepływ powietrza i zmniejszoną masę jedzenia. Temperatura wewnątrz komory może łatwo wzrosnąć do ponad 60 °C (140 °F).

Dlaczego to najlepsza suszarnia żywności?

Przez lata zbudowałem wiele suszarek i zatrudniłem zespoły studentów do zbadania wszystkich zmiennych. Wprowadziliśmy poprawki, aby zwiększyć wydajność, uprościć konstrukcję, obniżyć koszty oraz zwiększyć trwałość i przenośność suszarek żywności. Poniżej przedstawiono kilka najbardziej skutecznych strategii, które nasze testy opracowały na przestrzeni lat, aby wyprodukować najlepszą suszarnię żywności, jaką możesz zbudować.

Otwory wentylacyjna i przepływ powietrza. Temperatura, przepływ powietrza, wilgotność i ilość suszonej żywności wpływają na wydajność suszarni. Idealne warunki to wysoka temperatura i intensywny przepływ powietrza, ale ponieważ zmiany w jednym czynniku wpływają również na wszystkie pozostałe, najlepsze suszarki do żywności muszą osiągnąć równowagę między tymi zmiennymi.

Możesz kontrolować temperaturę i wilgotność wewnątrz suszarki, regulując przepływ powietrza za pomocą regulowanych otworów wentylacyjnych. Otwory wentylacyjne są niezbędne do efektywnego działania: gdy chłodne powietrze wchodzi dołem i nagrzewa się w skrzyni, ogrzane powietrze musi unieść się do komory suszenia, gdzie pochłonie wilgoć z żywności przed wydostaniem się przez górne otwory wentylacyjne. Po zamknięciu otworów wentylacyjnych ruch powietrza zatrzymuje się - podobnie jak szybkie i wydajne suszenie żywności.

W pełni otwarte otwory wentylacyjne powodują wzrost przepływu powietrza i obniżenie temperatury. Temperatura ma większy wpływ na szybkość suszenia żywności niż przepływ powietrza, więc częściowo zamykamy otwory wentylacyjne, aby zwiększyć temperaturę. Zasadniczo większy przepływ powietrza (w pełni otwarte otwory wentylacyjne) jest ważny na wczesnych etapach suszenia żywności, podczas gdy wyższe temperatury (częściowo zamknięte otwory wentylacyjne) są bardziej skuteczne w późniejszych etapach suszenia.

Reflektory (powierzchnie odbijające). Żadna oficjalna norma naukowa nie określa idealnej temperatury suszenia żywności. Najczęstszy preferowany zakres wynosi od ponad 40 °C do 60 °C (110 - 140 °F). Wyższe temperatury niszczą także szkodliwe bakterie, enzymy, grzyby, jaja owadów i larwy. Jednakże zbyt wysokie temperatury mogą powodować utratę witaminy C, a jedzenie zaczyna się gotować w temperaturze 80 °C (180 °F).

Aby utrzymać temperaturę w idealnym zakresie, próbowaliśmy dodać reflektory zewnętrzne, które kierowały więcej energii słonecznej do skrzynki kolektora. Odkryliśmy jednak, że aby uzyskać większą wydajność, suszarkę z reflektorami trzeba było przemieszczać kilka razy w ciągu dnia, a jej kąt musiał być dostosowywany do wysokości słońce na niebie. W oparciu o nasze doświadczenia, zazwyczaj dodanie zewnętrznych reflektorów nie jest warte zachodu.

Zainstalowanie reflektora wewnątrz skrzynki kolektora jest łatwym sposobem na podniesienie temperatury bez kłopotów jakie towarzyszą reflektorom zewnętrznym. Przyklejenie folii aluminiowej do dolnej części skrzyni kolektora (pod siatką absorbera) spowoduje wzrost temperatury wewnątrz o ponad 10 °C (20 °F). Nasza suszarka z wewnętrznym reflektorem może wytworzyć temperaturę przekraczającą 90 °C (200 °F) w słoneczne dni o temperaturze 24 °C (75 °F) przy zamkniętych otworach wentylacyjnych. Otwierając otwory wentylacyjne na szerokość 2,5 – 5 cm (1 – 2 cali) możemy obniżyć zakres do bardziej rozsądnych 49 – 68 °C (120 – 155 °F).

Przeszklenia. Wierzch skrzyni kolektora musi być przykryty czymś przezroczystym, aby energia słoneczna mogła przenikać i być pochłaniana przez siatkę absorbera wewnątrz. Najlepszym materiałem jest poliester wzmocniony włóknem szklanym (FRP) znany jako Sun-Lite HP. To przeszklenie jest grube, trwałe i półprzezroczyste oraz jest stosowane w wielu technologiach słonecznych. Możesz go kupić w różnych szerokościach i długościach od Solar Components Corporation i łatwo przyciąć, aby pasował do górnej części suszarni.

Odkryliśmy, że dodanie drugiej warstwy przeszklenia podnosi temperaturę wewnątrz suszarki o około 5 °C (10 °F). Jednak cena materiału oszklenia - około 2,50 dolara za stopę kwadratową - nie poprawia wydajności na tyle, aby uzasadnić dodatkowy koszt.

Absorber (pochłaniacz). To techniczna nazwa niektórych prostych materiałów zainstalowanych pod przeszkleniem, które pochłaniają ciepło słoneczne i oddają je otaczającemu powietrzu. Nasze próby pokazały, że najlepszy pochłaniacz wykonany jest z aluminiowej siatki okiennej w kolorze węgla lub rodzaju metalowej siatki używanej do tynkowania. Siatka okienna jest tańszy i łatwiejszy w montażu, ale niektóre z naszych testów wykazały, że siatka do tynkowania wytwarza znacznie wyższe temperatury, co uzasadnia dodatkowy koszt. Co najmniej 20 dodatkowych testów wykazało, że idealnym rozwiązaniem jest sześć warstw stalowej siatki, pomalowanej na czarno i osadzonej po przekątnej skrzyni.

Zrób to sam

Możesz zbudować tę suszarkę słoneczną przy użyciu dostępnych lokalnie materiałów: sklejki wodoodpornej, płyt z poliestru wzmocnionego włóknem szklanym (FRP), metalowej siatki i rożnych dodatkowych elementów. Nowe materiały będą kosztować około 300 dolarów, ale możesz wykorzystać materiały Ci dostępne. Niezbędny sprzęt będzie dostępny w większości domowych warsztatów. Oczekiwany czas budowy to 20 do 40 godzin, w zależności od umiejętności.

Razem z moimi uczniami opracowaliśmy słoneczną suszarkę do żywności, która działa wyjątkowo dobrze i nie jest kosztowna w budowie. Zachęcam do zbudowania suszarki zgodnie z naszą specyfikacją i użycia jej do zapełnienia domowej spiżarni w suszone na słońcu jedzenie.

Lista materiałów

  • Jeden arkusz 20-milimetrowej (¾-calowej) wodoodpornej sklejki o wymiarach 122 x 244 cm (4 x 8 stóp) [ 125 x 250 cm ]
  • Jeden arkusz 6-milimetrowej (¼-calowej) wodoodpornej sklejki o wymiarach 122x244 cm (4x8 stóp) [ 125 x 250 cm ]
  • Pięć drewnianych kantówek 30 x 180 x 240 cm (2 x 6 x 8 stóp) impregnowanych ciśnieniowo
  • Dwie drewniane kantówki 60 x 120 x 240 cm (2 x 4 x 8 stóp) impregnowane ciśnieniowo
  • 2 koła o średnicy 20 cm (8 cali)
  • Oś stalowa o długości 92 cm (36 cali) i średnicy 1/2 cala
  • 2 wytrzymałe zawiasy
  • Sześć metalowych listew o wymiarach 69x244 cm (27x96 cali)
  • Aluminiowa siatka o powierzchni 0,27 m² (3 stóp kwadratowych)
  • Jeden arkusz FRP o wymiarach 60x180 cm (2x6 stóp) (tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem) [ja zastosowałem poliwęglan komorowy]
  • 2,8 m² (30 ft²) sit do żywności
  • Wytrzymała folia aluminiowa, rolka 7,6 m (25 stóp)
  • Aluminiowe listwy ¾ na 1/8 cala o łącznej długości 5 m (16 stóp)
  • Nierdzewne wkręty 4 x 30 mm z płaskim łbem typu Phillips (1¼-calowe nr 8) (~100+ szt.)
  • Nierdzewne wkręty 4 x 40 mm z płaskim łbem typu Phillips (1 5/8-calowe nr 8) (~30 szt.)
  • Wkręty 4 x 25 mm z zaokrąglonym łbem (1-calowe nr 8) (~20 szt.)
  • Śruby M 8x75 (3/8 x 3 cale), nakrętki i podkładki (8 szt.)
  • Śruby M 8x100 (3/8 x 4 cale), nakrętki i podkładki (4 szt.)
  • 4 zapięcia na rzepy
  • Zszywki 1/4 cala
  • Zewnętrzna farba lateksowa i podkład, w dowolnym jasnym kolorze
  • Farba w sprayu do wysokich temperatur, czarna (matowa)
  • Wodoodporny klej
  • Uszczelniacz silikonowy
  • Paski uszczelniające
  • drewniane dachówki [ - deska/deski na poprzeczki grubości 2 cm, długości 56 cm i trzech rożnych szerokościach: 6 x 2 cm, 4 x 4 cm i jedna o szerokości 14 cm. Łącznie deska o szerokości ok. 0,5 m powinna wystarczyć]

Lista narzędzi

  • piła tarczowa z prowadnicą wzdłużną
  • Frezarka z prostym wiertłem 3/4 cala i prowadnicą do cięcia
  • Wiertarka elektryczna z otworem prowadzącym nr 8 i wiertłami stożkowymi
  • 2 kozły robocze (koziołki / kobyłki)
  • Długi liniał
  • Ołówek do rysowania
  • Kątomierz
  • Kątownik
  • Poziomica
  • Taśma miernicza / miara
  • Zszywacz
  • Pistolet do uszczelnień
  • Pędzel
  • Klucze płaskie
  • Nożyce do blachy
  • Nóż uniwersalny
  • Zaciski
  • Grube rękawice robocze

Krok 1: Zaznacz schemat cięcia

Schemat cięcia

Większość drewna wymaganego do tych słonecznych suszarek żywności można wyciąć z jednego arkusza sklejki o grubości 3/4 cala o wymiarach 122 x 244 cm (40x80 stóp). Zmierz i zaznacz sklejkę, korzystając ze schematu cięcia (powyżej) jako przewodnika. Należy pamiętać, że boki suszarki są cięte w jednym kawałku, więc nie ma połączenia między pojemnikiem kolektora a komorą suszenia. Powinieneś zaznaczyć boki dehydratora na przeciwległych krawędziach sklejki, aby zostawić miejsce pośrodku na inne potrzebne elementy.

Kąt boków w tym projekcie jest idealny do suszenia żywności na szerokości 36 stopni w Karolinie Północnej. Urządzenie będzie jednak dobrze działać wszędzie, oferując maksymalną wydajność między 21 marca a 21 maja oraz od 21 lipca do 21 września. Jeśli wolisz, aby suszarka do żywności miała możliwie najlepszy kąt dla danej szerokości geograficznej, zapoznaj się z sugestiami w tabeli 1 (poniżej). Oto jak przenieść dostosowany kąt na arkusz sklejki: zmierz i zaznacz 13 cali od rogu na krawędzi jednego długiego boku, umieść kątomierz na znaku, znajdź właściwy kąt dla swojej szerokości geograficznej na kątomierzu i narysuj go nachylona linia w górę od znaku do przyległej krótkiej krawędzi arkusza sklejki. Długość tej linii powinna wynosić 30 cali. Jeśli zmierzysz linię i odkryjesz, że nie ma ona 30 cali, przesuń linię prostą w prawo lub w lewo od oryginalnej linii - i równolegle do niej - aż uzyskasz 30-calową linię pod odpowiednim kątem do szerokości geograficznej, a następnie zaznacz kolejną linię. Korzystając ze schematu cięcia, zmierz i zaznacz pozostałe linie po obu stronach suszarki, a następnie wypełnij puste miejsce na arkuszu sklejki liniami przesłon wentylacyjnych oraz przodu i tyłu komory suszenia.

Tabela 1: Kąty suszarki dla różnych szerokości geograficznych

Współrzędne Kąt w stopniach
20 100
30 110
40 120
50 130
60 140

Krok 2: Wytnij boki

Krok 2: Wytnij boki suszarki słonecznej

Umieść zaznaczony arkusz sklejki ¾ cala na dwóch koziołkach roboczych i wytnij elementy za pomocą piły tarczowej. Pamiętaj, aby wyciąć proste linie, ponieważ chcesz, aby skrzynia suszarni była szczelna. Wykonuj głębokie cięcia, wycinając kąty komory suszenia i daszku po bokach suszarni. Po wycięciu dwóch dużych boków połóż jeden na drugim i sprawdź, czy mają ten sam rozmiar i kształt. Jeśli nie, zaznacz obszary, które są różne i przytnij większy element piłą tarczową, aby obie strony pasowały do siebie. Wytnij pozostałe elementy ze sklejki, zagruntuj i pomaluj wewnętrzne i zewnętrzne powierzchnie wszystkich drewnianych elementów, aby zmniejszyć wypaczenie, które może spowodować ucieczkę powietrza.

Krok 3: Utnij poprzeczki

Krok 3: Poprzeczki dehydratora żywności

Przed rozpoczęciem montażu musisz wyciąć kilka poprzeczek (ang. brace), aby przymocować wewnętrzne elementy suszarki słonecznej. Większość tych poprzeczek będzie służyć więcej niż jednej funkcji, dlatego ważne jest, aby używać odpowiednich w każdym z miejsc. Zobacz szczegółowy rysunek („Jak to działa” powyżej), aby uzyskać informacje na temat prawidłowego rozmiaru i położenia poprzeczek.

Aby wykonać poprzeczki potnij kawałek ¾-calowej deski na paski używając prowadnicy w pile tarczowej lub stołowej. Będziesz potrzebował następujących kawałków, wszystkich o długości 57 cm (22½ cala): sześć mierzących ¾ na ¾ cala; cztery ¾ na 1,5 cala szerokie i jeden kawałek mierzący ¾ na 5½ cala (13 cm). Kawałek mierzący 5,5 cala (13 cm) będzie musiał mieć ścięcie wzdłuż jednej ze stron, tak aby równać się z kątem gdzie gdzie komora suszenia łączy się z komorą kolektora. Możesz wykonać to cięcie pilarką obrotową dopasowaną do kąta 116 stopni (twój kąt będzie różny jeśli budujesz suszarkę dostosowaną to twojej szerokości geograficznej) z zainstalowaną prowadnicą krawędzi.

Aby zamontować poprzeczki ułóż oba duże boki suszarni do góry nogami równolegle do siebie na koziołkach roboczych, tak aby stały na krawędziach w odległości ok. 60 cm (2 stopy) od siebie. Zamontuj sfazowaną poprzeczkę ¾ na 5½ cala (13 cm) pomiędzy bokami w miejscu gdzie komora suszenia łączy się z komorą kolektora. Osadź poprzeczkę ¾ na ¾ na końcu komory kolektora przy wlocie powietrza. Upewnij się, aby wstępnie nawiercić otwory przy pomocy nawiertaka nr 8 [Nawiertak nr 8 ma średnicę wiertła 11/64 cala, czyli ~4,3 mm] i zamocuj poprzeczkę na miejscu nierdzewnymi wkrętami nr 8 o długości 1 5/8 cala typu Philllips. Teraz oba boki suszarki powinny trzymać się razem przy pomocy dwóch poprzeczek.

Krok 4: Wytnij i zamocuj dno komory kolektora

Spód kolektora suszarni słonecznej

Pamiętasz ten kawałek wodoodpornej sklejki o grubości ¼ cala (6,5 mm) z listy materiałów? Utnij z niego kawałek szeroki na 60 cm (24 cale) o długości równej długości dna komory kolektora. Długość wynosi 6 stóp i 11 cali (2,1 m), ale wymiar będzie inny jeśli zmienisz kąt nachylenia kolektora dostosowując go do określonej szerokości geograficznej. [W przypadku zwiększone kąta dla Polski lekko się skróci do ok. 2 m].

Z dwoma bokami nadal leżącymi do góry nogami na koziołkach roboczych, umieść konkretny pasek wodoodpornego kleju wzdłuż obu krawędzi boków oraz na obu poprzeczkach, które przed chwilą zamocowałeś. Następnie połóż ¼-calową dno ze sklejki na bokach suszarki i przymocuj je 1¼-calowymi nierdzewnymi wkrętami co około 30 cm. Użyj mniejszych, 1-calowych wkrętów przykręcając dno do poprzeczek, aby nie przebić się na wylot. Uszczelnij dno dookoła całego obwodu, aby powietrze nie mogło przedostać się i wpłynąć na działanie komory kolektora.

Po zabezpieczeniu dna komory kolektora, przekręć suszarkę i zainstaluj pozostałe poprzeczki jak pokazano na rysunku (“Jak to działa” powyżej) pamiętając aby wstępnie nawiercić otwory przed wkręcaniem wkrętów – dwa wkręty na każdą poprzeczkę szerokości 1½ cala (4 cm).

Krok 5: Zamocuj przedni panel komory suszenia oraz osłony wylotu powietrza

Teraz jesteś gotów, aby zamocować przedni panel komory suszenia – czyli pomalowany kawałek ¾-calowej (20-milimetrowej) sklejki o wymiarach 56 x 60 cm (22½ x 24 cale), który już przygotowałeś zgodnie ze schematem z kroku 1.

?????????????????????????????? Jedna z 60-centymetrowych krawędzi musi zostać sfazowana, aby dokładnie przylegała do górnej/dolnej powierzchni komory suszenia???? . Przyklej i przykręć ten kawałek do przedniej strony komory, sfazowaną krawędzią w górę/dół ????????? suszenia. Upewnij się, że dolna, niesfazowana krawędź przedniego panela ściśle przylega do położonej pod kątem górnej części komory kolektora. Uszczelnij panel, silikonując od środka jego obwód, aby zapobiec ucieczce powietrza.

Po zamontowaniu przedniego panela zauważysz, że kończy się on około 13 cm poniżej górnej krawędzi przedniej strony. Ta sama sytuacja dotyczy drzwi i tylnej strony, którą później zamontujesz. Te przerwy są istotne dla funkcjonowania suszarki ponieważ pełnią rolę wylotów powietrza. Później wykonasz przesłony wentylacyjne, ale teraz musisz wziąć zszywacz i przytwierdzić aluminiową siatkę do wnętrza wylotów powietrza. Przytwierdź siatkę zszywkami do góry i dołu obu otworów wentylacyjnych komory suszenia. Jeśli już masz w ręku zszywacz to przytwierdź aluminiową siatkę do wlotu powietrza na dole komory kolektora, także od środka. Możesz obramować wlot powietrza 2-centymetrowymi drewnianymi listwami od zewnątrz, jeśli wolisz wykończony styl.

Krok 6: Wykonaj wsporniki półek i daszek.

Wsporniki półek i dehydratora żywności

Plan tej suszarki zakłada 11 drewnianych wsporników dla 11. półek z drewnianych listew o przekroju 2 x 2 cm. Wszystkie oprócz najniższych wsporników są długie na 40 cm, a najniższy jest długi na 38 cm aby nie kolidować z najniższą poprzeczką komory suszenia. Wsporniki możesz wyciąć pilarką tarczową z prowadnicą np. z deski o wymiarach 250 x 10 cm. Wymierz i zaznacz w środku komory suszenia obydwie strony mocowania wsporników półek, zachowując między nimi odstępy po 2,5 cm. Wstępnie nawierć otwory przed przymocowaniem wsporników do boków komory przy pomocy wkrętów 1¼-cala. Upewnij się, że nie przewiercisz wkrętami boków suszarki na wylot.

Daszek suszarki słonecznej

Dach suszarki słonecznej jest wykonany z dwóch kawałków sklejki o grubości 2 cm. Najlepiej wykorzystać do tego skrawki, jakie pozostały po wycinaniu innych elementów. Możesz także skleić 3 warstwy płyty 6-6,5 mm aby utworzyć w ten sposób sklejkę o szerokości ok. 2 cm. Całość daszku składa się z dwóch kawałków sklejki, każdy o wymiarach 30 x 75 cm z 30-stopniową fazą na jednej z dłuższych krawędzi dla każdego z obu kawałków, aby mogły dokładnie do siebie przylegać po połączeniu ich w kształt daszku. Przytwierdź kawałki daszku do obu boków suszarki słonecznej oraz do poprzeczek przy pomocy wkrętów 1¼ cala.

Krok 7: Nogi, koła i rączki

Koła suszarki słonecznej

Już czas aby słoneczna suszarka stanęła na własnych czterech nogach. Plany zakładają dwie przednie i dwie tylne nogi wykonane z kantówek impregnowanych ciśnieniowo o wymiarach 5 x 10 cm i przymocowanych do suszarni słonecznej przy pomocy dwóch śrub M 8 x 75 z podkładkami i nakrętkami na każdą nogę. Najpierw zamontuj przednie nogi długie na 45 cm i ucięte na górze pod kątem 26 st. [inna wartość dla różnych pochyleń kolektora]. Umieść nogi około 15 cm od dolnej przedniej krawędzi komory kolektora, przewierć otwory i przytwierdź nogi do boków komory kolektora przy pomocy nakrętek i podkładek. Przewierć 12 mm otwór przez środek obu nóg około 5 cm od dołu. Zamontuj w nich stalową oś o średnicy 12 mm, na której końcach umieścisz koła o średnicy 20 cm.

Teraz, gdy przednie nogi są zamontowane, możesz podnieść suszarkę, aby odmierzyć gdzie mają znajdować się tylne nogi. Umieść małą poziomicę na najwyższym wsporniku półki, wewnątrz komory suszenia. Następnie poproś pomocnika, aby podniósł suszarkę i trzymał ją wypoziomowaną, podczas gdy ty zmierzysz odległość od wierzchołka daszku do podłogi. Zgodnie z omawianym planem suszarki, nogi są długie na 193cm (76½ cala) [w naszym przypadku będzie trochę więcej, ze względu na zwiększony kąt pochylenia komory kolektora]. Podczas przygotowywania tylnych nóg zetnij w górnej części kantówki 30-stopniowe kąty tak aby nogi wpasowały się dobrze pod daszkiem dehydratora. Podczas montowania tylnych nóg do komory suszenia, zwróć uwagę aby śruby mocujące nogi nie przeszkadzały w ruchu półek.

Krok 8: Przesłony wentylacyjne

Przesłony wentylacyjne suszarni słonecznej

Ten projekt słonecznego dehydratora zakłada umieszczenie otworów wentylacyjnych po obu stronach (przedniej i tylnej) górnej części komory suszarniczej, tuż pod dachem. Te otwory są niezbędne dla poprawnego funkcjonowania suszarki słonecznej: Podczas gdy zimne powietrze wpada przez wlot na dole i podgrzewa się w komorze kolektora, musi się wznieść do komory suszarniczej gdzie pochłonie wilgoć z jedzenia zanim wyleci przez górne otwory wentylacyjne.

Już przytwierdziłeś aluminiową siatkę do wnętrza otworów wentylacyjnych. Teraz musisz wykonać przesłony wentylacyjne, które pomogą kontrolować przepływ powietrza podczas suszenia żywności. Pamiętasz zaznaczone i ucięte kawałki grubej na 20 mm sklejki o wymiarach 14 x 30cm, ze schematu cięcia 20 mm arkusza sklejki w kroku 1. Weź jedną parę tych kawałków i przygotuj do zamontowania w przedniej części dehydratora wycinając 30 stopniowy skos na jednej z dłuższych krawędzi każdego z nich. Przednie przesłony wentylacyjne powinny być zamontowane fazowaną krawędzią do góry, dzięki czemu dopasują się dokładnie do skosu dachu. Aby utrzymać przesłony na miejscu, wzdłuż dolnej krawędzi, musisz przymocować listewkę o wymiarach 5x60cm. Przykręć ją wkrętami do wewnętrznej poprzeczki w tym miejscu frontu komory suszarniczej. Musisz dokładnie wyregulować te elementy, aby pokrywy wentylacyjne dobrze pasowały. Aby zapewnić trochę więcej luzu dla przesuwania, możesz spróbować dodać kawałek starej dętki rowerowej pod zamontowaną listewkę.

Listwa podtrzymująca osłony wentylacyjne

Aby zamontować tylne przesłony wentylacyjne będziesz najpierw potrzebował wykonać drewnianą listwę o szerokości 4 cm. Będzie ona podtrzymywać zarówno przesłony jak i drzwi suszarki słonecznej (zamontujesz je później). Przykręć najpierw listewkę o wymiarach 2 cm x 2 cm x 60 cm do górnej połowy 4-centymetrowej poprzeczki, a następnie przykręć do niej wspomnianą listewkę 4 cm x 2 cm x 60 cm. Przed przykręceniem wkrętami, nawierć wstępnie otwory, aby zapobiec pękaniu drewna i pamiętaj o przesunięciu śrub dla pierwszej i drugiej listwy.

Krok 9: Drzwi komory suszarniczej

Drzwi komory suszenia

Oczywiście będziesz potrzebował drzwi, aby dostać się do półek w komorze suszenia. Drzwi to kawałek pomalowanej 20-mm sklejki o wymiarach 60 cm x 64 cm, który wyciąłeś używając schematu cięcia w kroku 1. Powinny się one otwierać pochylając się w dół, więc przymocuj je u dołu za pomocą dwóch wytrzymałych zawiasów, które przytwierdź do dna przy pomocy śrub i nakrętek. Zamiast pozwolić drzwiom trzaskać o dehydrator możesz zawiesić je na sznurkach, tak aby zatrzymywały się w pozycji poziomej. Otwarte będą służyły jako półka podczas wkładania i wyjmowania suszonej żywności. Użyj dwóch plecionych 5-mm nylonowych sznurków mocując jeden z końców na zewnętrznym boku komory suszenia, a drugi w górnym rogu drzwi.

Drzwi są 4 cm szersze niż suszarka, sprawiając, że wystają z obu stron 2 cm poza szerokość komory suszarniczej. To pozwala zamocować cztery zapięcia na haczyki i oczka – dwa po każdej ze stron – aby szczelnie zamykać drzwi. Przymocuj uszczelkę na całym obwodzie ramy drzwi, aby uszczelnić zamknięcie.

Krok 10: Zbuduj pochłaniacz ciepła

Reflektor wewnętrzny absorbera suszarki słonecznej

W tym kroku zainstalujesz materiał wewnątrz skrzyni kolektora, który pochłonie i przekaże ciepło ze słońca do otaczającego go powietrza. „Pochłaniacz” może być wykonany z czarnej aluminiowej siatki służącej jako moskitiera na na okna lub metalowej siatki służącej do prac tynkarskich. Z aluminiową siatką łatwiej się pracuje i jest stosunkowo tania, ale nasze testy wykazały, że siatka tynkarska wytwarza wyższe temperatury. Ponieważ te plany dotyczą najlepszego dehydratora jaki możesz zbudować, zalecamy użycie siatki tynkarskiej jako jako materiału na absorber.

Sklepy budowlane sprzedają taką siatką w arkuszach 8 stóp na 27 cali. Aby wykonać absorber potrzebujesz sześciu arkuszy o wymiarach 56 cm x ~ 180 cm, które wytniesz nożycami do metalu. Pamiętaj żeby założyć grube robocze rękawice, chroniące ręce przed ostrymi krawędziami siatki. [U nas najłatwiej dostać siatkę do prac tynkarskich, która nazywa się siatką cięto-ciągnioną lub siatką Ledóchowskiego (lub Leduchowskiego) w rolkach o różnej szerokości. Najpopularniejsza szerokość to 1 m. Ja kupiłem 20 m siatki o szerokości 80 cm. Siatki takie mają różną wielkość oczka. Moja siatka miała oczko 35 mm x 15 mm i szerokość drutu ~ 1 mm. Rozumuję, że im większe oczko i im cieńszy drut tym więcej warstw siatki należy użyć aby pochłonąć taką samą ilość ciepła (siatka o większym oczku jest bardziej „prześwitująca”). Nie wiem jakiej siatki używał autor instrukcji. Ja uciąłem siatkę na pas o szerokość 56 cm i wykorzystałem całe 20 m siatki. Zrobiło się z tego 11 warstw plus dodatkowo wykorzystałem prawie całość pozostałych pasków po 24 cm. Układałem takie paski po 2 obok siebie. Zrobiły się z tego dodatkowe 4 warstwy.] Pomaluj siatkę czarną matową farbą w sprayu, która jest odporna na wysoką temperaturę. [Ja użyłem lakieru samochodowego w sprayu]. Podczas, gdy pomalowana siatka będzie schła, przygotuj wnętrze skrzyni kolektora, przyklejając do jego dna mocną folią aluminiową.

Materiał absorbujący (siatka) suszarni słonecznej

Warstwy siatki zostaną ustawione skośnie w skrzyni kolektora, rozciągając się od dna przy wlocie powietrza do górnej części tuż pod komorą suszenia. Warstwy ciężkiej metalowej siatki muszą być podtrzymywane, więc przykręć długą listwę o wymiarach 2 cm x 2 cm pod takim samym skosem na obu bokach wnętrza skrzyni kolektora używając 30 mm wkrętów. Układaj po jednej warstwie siatki naraz, na wierzchu tych listew i przykręć siatkę do listwy za pomocą kilku wkrętów. Na górze możesz wygiąć siatkę do góry i przymocować ją do drewnianej poprzeczki.

Krok 11: Przeszklenie

Listwa mocująca przeszklenie suszarki słonecznej

Musisz przykryć górę skrzyni kolektora przeszkleniem, aby energia słoneczna mogła dostać się do wnętrza i mogła zostać pochłonięta przez absorber. Jakiekolwiek plastikowe przeszklenie będzie działać, ale najlepszym wyborem dla tego dehydratora będzie poliester wzmacniany włóknem szklanym (fiberglass-reinforced polyester (FRP)). FPR jest gruby, trwały i przezroczysty oraz stosuje się go w wielu technologiach słonecznych. Np. 0.04 cala grubości kosztuje(…) Możesz nabyć ten materiał w wielu różnych długościach i szerokościach. [Ja użyłem poliwęglanu komorowego o grubości 6 mm. Według mnie poliwęglan ma wszystkie zalety wspomnianego FPR, a oprócz tego ze względu na puste komory ma lepsze właściwości izolujące ciepło]. Następnie przytnij, go aby pasował do przedniej części skrzyni kolektora twojej suszarki (60 cm x 168 cm).

Przed zamocowaniem przeszklenia przygotuj paski które będą przytrzymywać je do wierzchu skrzyni kolektora. Użyj do tego aluminiowych listew o szerokości 2 cm  i grubości 3 mm. [Ja użyłem z boków kształtownika typu F do poliwęglanu komorowego dobranego do grubości płyty poliwęglanowej i przykręciłem go do boków skrzyni kolektora, a nie od góry.] Nawierć wcześniej otwory we wszystkich aluminiowych listwach, FPR oraz w bokach dehydratora. [Przy kształtownikach typu F nie trzeba wiercić otworów w poliwęglanie].

Usuń tymczasowo przeszklenie z suszarki i nałóż silikon wzdłuż górnej krawędzi skrzyni kolektora zanim z powrotem ostrożnie ułożysz przeszklenie na miejscu. Przymocuj jedynie górną listwę do przeszklenia odpowiedniej długości wkrętami z okrągłym łbem. Upewnij się, że przeszklenie leży prosto w czasie wykonywania tych prac. Delikatnie podnieś przeszklenie i nałóż silikon wzdłuż krawędzi skrzyni kolektora na obu jej bokach przed nawierceniem i przykręceniem krawędzi. Powtórz te czynności z drugim bokiem i dolną krawędzią.

Krok 12: Wykonaj tacki suszarnicze

Ramka tacki suszarniczej dehydratora

Komora suszarnicza będzie zawierała 11 prostokątnych tacek do suszenia jedzenia. Będziesz musiał zbudować tacki z drewnianymi ramkami, które wytrzymają wielokrotne użycie, ale z przepuszczalnym dnem, aby powietrze mogło obiegać wokół suszonej żywności. Jedna ramka składa się z czterech listew o wymiarach 20 mm x 20 mm: dwie z nich o długość 55 cm i dwie o długość 40 cm. Możesz je wykonać np. z dwóch desek o szerokości ok. 60 cm. Jedną taką deskę utnij na długość 55 cm, a drugą na długość 40 cm.

Użyj frezarki z 20-milimetrowym prostym frezem i prowadnicą, aby wyciąć w deskach felc głęboki na 10 mm z jednej strony deski na obu końcach każdej z nich. Następnie przy pomocy piły stołowej lub tarczowej z prowadnicą równoległą potnij deski na kawałki o szerokość 20 mm. Musisz wykonać 22 kawałki mierzące 40 cm i 22 kawałki mierzące 55 cm, wszystkie z felcami na obu końcach. Następnym krokiem jest złożeniem ramek, tak aby były dokładnymi prostokątami. Użyj kątownika, aby uzyskać kąt prosty i przyłóż do niego listwy, aby otrzymać ramkę. Sklej kawałki we wszystkich narożnikach i przytwierdź wycięte końce listew na każdym rogu jednym wkrętem z płaskim łbem. Powtórz powyższe czynności do czasu aż otrzymasz 11 ramek. Gdy klej zaschnie, przytnij siatkę suszarniczą do wymiaru ramki i przytwierdź ją do ramek przy pomocy zszywacza.

Krok 13: Gotowy do suszenia!

Już prawie skończyłeś budowę solarnego dehydratora! Przybij jeszcze kilka dachówek do dachu, aby uchronić go przed deszczem. Wykonaj rączki z 80-centymetrowych kantówek o wymiarach 5 cm x 10 cm i przymocuj je śrubami i nakrętkami do nóg suszarki, aby suszarka była łatwiejsza w przemieszczaniu. Teraz jesteś gotów do suszenia jedzenia.

Zacznij w gorący słoneczny dzień. Pokrój około 2 kg jedzenia – jabłka są świetne dla początkujących – na jednakowej grubości plasterki (ok. 3 mm). Rozłóż je na tackach suszarniczych. Otwórz jedną parę drzwiczek wentylacyjnych (od strony zawietrznej w wietrzny dzień) na ok. 8 cm. Nie zapomnij sprawdzić na koniec dnia suchości suszonego jedzenia. Jedzenie jest wysuszone, gdy zawartość wilgoci w nim spadnie do takiego poziomu, że jego waga stanowi 10 - 20 % wagi przed suszeniem.

Jak używać słonecznej suszarki do żywnością

Przejrzyj poniższe źródła, w których znajdziesz więcej informacji na temat użycia dehydratora żywności, włącznie z instrukcjami suszenia różnych typów jedzenia (różne owoce, warzywa, zioła, grzyby).

Preserving Food Using Homemade Food Dehydrators (https://www.motherearthnews.com/real-food/preserving-food-homemade-dehydrator-zmaz75jazgoe) Making Sun-Dried Tomatoes in a Solar Food Dehydrator (https://www.motherearthnews.com/diy/solar-food-dehydrator-zb0z11zkon) Drying Herbs in Solar Food Dehydrators (https://www.motherearthnews.com/homesteading-and-livestock/drying-herbs-solar-dehydrator-zb0z1205zkon) How to Preserve Food Using Sun Drying and Natural Methods (https://www.motherearthnews.com/real-food/sun-drying-food-zmaz75jazgoe)


″ - znak cal ′ - znak stopa

Przypis do tłumaczenia: Tam gdzie nie miałem pewności w nawiasie dodawałem oryginalny, angielski odpowiednik lub wyrażenie, które według mnie ma takie samo znaczenie. W [nawiasach kwadratowych] są moje wtrącenia, obszerniej wyjaśniające nieprecyzyjne tłumaczenie lub fragmenty według mnie nieadekwatne do polskich warunków na dziś (2020 rok). Artykuł został napisany przez dr Dennisa Scanlina, który pracuje na Appallachijskim Uniwersytecie Stanowym (ang. Appalachian State University) położonym w mieście Boone w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Północna. Miasto leży na 36 stopniu szerokości geograficznej. Czyli jest bardziej wysunięte na południe niż Polska, której obszar zawiera się pomiędzy równoleżnikami 49 oraz 55. Zatem w Polsce słońce nie wznosi się tak wysoko, a co za tym idzie na daną powierzchnię w tym samym okresie roku pada mniej światła.

Solar dehydrator, solar dryier – suszarka słoneczna / suszarnia słoneczna, dehydrator słoneczny. Rozmawiając z ludźmi często spotkałem się z określeniem suszarnia słoneczna, ale suszarnia raczej kojarzy się z pomieszczeniem. Ta suszarka jest duża, ale ilość suszonego jedzenie raczej jest bliższa suszarkom elektrycznym do owoców i warzyw niż np. kontenerowej suszarni opalanej węglem/drewnem.

Exterior grade – wyrażenie określające, że dany materiał nadaje się do użytku zewnętrznego, poza domem. Dotyczy:

  1. sklejki, gdzie exterior grade plywood przetłumaczyłem jako, sklejka wodoodporna. Może to mylnie sugerować, że sklejka ma być jakąś szczególnie wytrzymałą na działanie wody. Cytat objaśniający: Ze względu na rodzaj zastosowanego w produkcji kleju wyróżnia się sklejki suchotrwałe i wodoodporne (wodoodporność odnosi się do kleju, a nie całego tworzywa, które jako produkt drewniany nie jest odporne na wodę.
  2. Metalowych wkrętów – gdzie exterior grade skrew przetłumaczyłem jako wkręt nierdzewny

W przypadku innych terminów, gdzie nasuwały mi się rożne polskie tłumaczenia przy pierwszym wystąpieniu dodawałem drugie określenie polskie i w nawiasie tłumaczony termin, a dalej już używałem jedynie pierwszego terminu po polsku.

Przy zamianie jednostek do metrycznych, tam gdzie uznałem to za stosowne zaokrąglałem je lub dostosowywałem do wymiarów łatwo dostępnych na naszym rynku materiałów.


Autor: Radek Daniluk

© 2021, Zbudowano przy pomocy Gatsby